Çağımızın en genel sorunlardan birisi olan demir eksikliği neden olur? Hangi durumlar demir eksikliğine yol açar ve nasıl giderilir?
Eğer bu soruları araştırıyorsanız siz de demir eksikliği konusundan şikayetçisiniz demektir. Demir, vücudumuzda yer alması gereken temel değerlerden birisidir. Kan hücrelerinin oluşumunu destekleyen bu vitamin aynı zamanda kemik ve kas sağlığı, vücut bağışıklığı için de gereklidir.
Söz konusu demirin vücuda eksik alınması, desteklenmemesi ya da doğru emilimi sağlanmaması sebebiyle demir eksikliği ortaya çıkar. Demir eksikliği neden olur konusunda genel verilebilecek sebepler şunlardır:
· Yeterli beslenmeme.
· Düzenli besin öğünleri oluşturmama.
· Yanlış besin gruplarını bir arada tüketme.
· Demir içeriğinden zengin besinlere yemek listesinde yer vermeme.
· Yaşa bağlı olarak vitamin değerlerinin azalması.
· Hamilelik ya da belirli bir hastalığa sahip olma.
· Regl döneminde kanamalar.
· Yaralanma ve ameliyat olma.
· Kürtaj olma.
· Genetik faktörler.
· Kötü ve iyi huylu tümör oluşumları.
Var olan bu sebepler genel olarak demir eksikliği oluşumunu ortaya çıkaracaktır. Hastane kontrolleri, kan testleri ya da genel belirtiler ile kansızlık olup olmadığı anlaşılabilir. Demir eksikliğine sahipseniz yapmanız gereken bu duruma yol açan faktörleri belirlemek olmalıdır. Sonrasında demirden zengin besinler tüketerek ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.
Demir eksikliği küçümsenmemesi gereken bir durumdur. Çünkü var olan bu vitamin değerlerinin düşüş yaşaması fiziksel belirtiler ile kendisini belli edecektir. Yaygın olarak toplumda görülen bu belirtiler yetişkinlerde ilerleyen yaşla birlikte sorun yaratacaktır. Durumun ciddiyetini anlamak adına yetişkinlerde demir eksikliği nelere yol açar göz atmak gerekir.
Halsizlik
Öncelikle demir eksikliği kişilerde halsizlik yaratır. Vücutta yeterli miktarda üretilmeyen kan hücreleri kalbin ekstra çalışmasına buna bağlı olarak halsizlik ve çabuk yorulmaya neden olur. Kişi günlük yaşantısında en ufak durumlarda bile isteksizlik yaşayarak zorluk çeker.
Baş Dönmesi
Vücuttaki vitamin eksiklikleri genellikle kendisini fiziksel belirtiler ile kendisini belli eder demiştik. Baş dönmesi en net demir eksikliği belirtileri arasında yer alır. Eğer vertigo gibi farklı sebeplere bağlı açıklanamayan bir durum varsa sebebi demir eksikliği olabilir.
Konsantrasyon Güçlüğü
Beyinsel fonksiyonlar üzerinde etkili olan demir, depolarda eğer azalma meydana geldiyse konsantrasyon güçlüğü yaratır. Odaklanma problemi yaşayan yetişkinler kısa süreli sadece işlerine odaklanabilir. Uzun süreli dikkat gerektiren işlerde geri planda kalabilir, dikkati farklı yönlere kayabilir.
Uyku Bozuklukları
Yeterli demir desteği sağlanamazsa uyku bozuklukları kendisini gösterebilir. Bu iki yönlü gerçekleşen bir durumdur. Aşırı uyuma görülebilir çünkü vücut kan hücresi üretebilmek için ekstra çaba sarf edeceğinden yorgun düşer. Diğer taraftan uykuda azalma ya da bölünen uykular da görülebilmektedir.
Kalp Sorunları
Demir doğrudan kan ile alakalı bir vitamindir ve eksikliği kan pompaladığından kalp sorunlarını beraberinde getirebilir. Yeterli demir miktarına sahip değilseniz kalp çarpıntısı, atışlarda anormallikler ve düzensizlik yaşayabilirsiniz.
Cilt ve Tırnaklarda Bozulma
Tırnak sağlığı ve cilt sağlamlığı için demir gereklidir. Kan yeterli oldukça bunun içerisindeki vitamin ve minerallerin de istendik yönde çalışması mümkün olur. Fakat demirde eksilme oluşursa genellikle ciltte bozukluk, elastikliğini kaybetme görülür. Diğer taraftan tırnaklar sağlıksız olup çabuk kırılabilir.
Nefes Darlığı
Kan hücreleri içerisinde oksijen bulundurur ve bir bakıma vücudun gerekli olan havayı elde etmesini sağlar. Yeterli düzeyde kan ya da demir bulunmazsa vücut nefes darlığı yaşar. Bu ilerlediğinde dışarıdan solunum desteği gerektirebilecek duruma kadar gelebilir.
Sonuç olarak yukarıda bahsedilen belirtiler demir eksikliği için örnek gösterebilir. Fakat bundan korunmanın da yolları bulunur. Doğru beslenme ile demir eksikliğinden korunabilirsiniz. Kırmızı et ve türevleri, bakliyat grubundaki yemekler ile demir deponuzu doldurabilirsiniz. Yayla ürünleri arasında yer alan bakliyatlar ile yüksek lif gibi demir ihtiyacınızı da karşılamanız mümkün.
Toplum arasında demir ile kan aynı şey mi araştırması sık yapılır. Çünkü yapılan tetkikler sonucunda hastaların demir eksikliği yaşadığı durumlarda kansızlık teşhisi de koyulabilir. Fakat demir ile kansızlık/anemi aynı şey değildir. Ancak birbiri ile bağlantılı durumlardır.
Demir vücut için temel bir mineraldir ve kırmızı kan hücrelerinin yani alyuvarların üretiminde önemlidir. Vücutta yeterli miktarda demir yoksa kan hücrelerinin üretimi azalır ve durma noktasına gelir. İstenen miktarda kan hücresinin oluşamaması kansızlık yani anemi ile sonuçlanır. Bu duruma demir eksikliğine bağlı anemi teşhisi denir.
Kansızlık ile demir eksikliği belirtileri de bu yüzden neredeyse aynıdır. Birbiri ile alakalı olan bu durum karşısında belirtilerinize göz atarak bir hastaneye başvurabilir, beslenme düzeninizi düzenleyebilirsiniz. Kansızlık belirtileri şu şekildedir:
· Halsizlik,
· Solgun cilt,
· Tırnak yapısının zayıflaması ve çabuk kırılma,
· Kalp çarpıntısı,
· Nefes darlığı vs.
Görüleceği üzere belirtiler demir eksikliği belirtileri ile aynıdır.
Vücudunuzdaki demir mineralini yükseltmek dahası kansızlığı gidermek isterseniz yapacağınız şey basittir. Protein ve mineral açısından zengin olan kırmızı et, baklagilleri sık tüketmelisiniz. Kırmızı et tüketmeyen vegan ve vejetaryenler özellikle baklagilleri tüketerek sorunu ortadan kaldırabilir. Bitkisel protein ve demir deposu olan nohut, mercimek gibi ürünleri Yayla sayesinde temin ederek mücadele edebilirsiniz.
Bir uzman tarafından koyulan demir eksikliği teşhisiniz varsa ya da şüpheleniyorsanız beslenme düzeninizde değişiklik yaparak iyileşme oranınızı arttırabilirsiniz. Demir eksikliğine iyi gelen besinler oldukça fazladır. Var olan besin grupları ulaşılabilir olmasıyla da yaygın olarak tercih edilir. Demir eksikliğine iyi gelen besinler şu şekildedir:
· Kırmızı et,
· Mercimek,
· Nohut,
· Tavuk ve balık eti,
· Bal,
· Keçiboynuzu pekmezi,
· Kuru kayısı,
· Kuru üzüm,
· Börülce,
· Barbunya,
· Bezelye,
· Ispanak
· Kuru fasulye.
Özellikle kansızlık ve demir eksikliğine iyi gelen besinler et ile özdeşleşmiştir. Zengin demir içeriği ile Türk mutfaklarında da sık sık tüketildiği görülür. Ancak vegan ve vejetaryenler et tüketimini tercih etmez. Kendileri için bitkisel protein ve demir kaynağı olan baklagiller çok daha doğru tercih olur. Nohut, mercimek başta olmak üzere baklagil grubundaki besin değerleri demir eksikliğine iyi gelecektir.
Kansızlık ve demir eksikliği teşhisi Dahiliye ya da Aile Hekimliği tarafından alınacak kan testi ile görülebilir. Kan testi verdikten sonra varsa teşhisiniz koyulacaktır. Teşhis aldıktan sonra bu eksikliği ortadan kaldırmanın birden fazla durumu bulunur. Elbette kansızlık ve demir eksikliğinin ne denli olduğuna göre tedavi şeklini doktorunuz belirleyecektir.
İleri düzey kansızlık anemiye yol açar ve müdahale gerektirir. Aynı zamanda demir eksikliğinin de yoğun olduğu bu hastalıklarda genellikle destekleyici vitamin ve ilaç tedavisi yapılır. C vitamini gibi içeriğinde demir bulunan takviyeler verilebildiği gibi aynı zamanda bizzat demir eksikliği için ilaç verilebilir.
Başlangıç düzeyinde kansızlık ve demir eksikliği varsa eğer zengin beslenme listesiyle sorunu ilerlemeden durdurabilirsiniz. Yemeklerinize ekleyeceğiniz kırmızı et, tavuk ve balık tarifleri yardımcı olacaktır. Diğer taraftan bakliyatları da haftada 2-3 kere tüketmeye çalışırsanız ve doktorunuz tarafından onay veriliyorsa demir deponuzu doldurabilirsiniz.
Yayla bakliyat demir eksikliği ve kansızlığa iyi gelen besin gruplarını üretmeye ve sofralarınıza getirmeye devam ediyor. Ata tohumları ile özel olarak üretilen bakliyatlar vücudunuz için gerekli olan demir mineralini almanızı sağlayacaktır. Sağlıklı bir yaşam için gerekli olan besin değerlerini içeriği bakımından zengin olan Yayla bakliyat ürünleri ile alabilirsiniz.
Nohut, mercimek, fasulye başta olmak üzere tüm bakliyat grubu ürünlerimize web sitemizden bakabilir dilerseniz marketlerden temin edebilirsiniz.