Amaranth Nedir ? Faydaları Nelerdir?

Amaranth tahılı, pek çok faydası olmasıyla  merak edilen besinlerden biridir. Geniş yapraklı parlak mor ya da kırmızı renklerde uzun boylu bir bitki olarak göze çarpar. Bu bitkinin ismi Yunanca “Amaranthos” kelimesinden gelir. Anlamı ise özü hiç solmayan veya asla solmayan şeklindedir. Amaranth hasat edilmesinin ardından kurutulduktan sonra bile canlı bir görünüme sahiptir. Üretimi son derece kolay bir tahıldır. Amaranth aslında gerçek tahıl değildir. Besin maddesi profili tahıllara benzediği için tahıl kategorisinde yer alır. Günümüzde transgenik (genetiği ile oyanmış) endüstriyel tohum ve tahıl üretimi, başta amaranth gibi çeşitli bitki tohumlarının günümüzde daha popüler olmasını sağladı. Günümüzde Amaranth, tıpkı Kinoa veya Chia Tohumu gibi popularitesi artan yenilebilir doğal tahıllardan bir tanesidir. Her ne kadar kökeni Meksika’ya dayanıyor olsa da, Amaranth kuraklığa dayanıklı bir tahıl olduğu için Çin, Hindistan gibi ülkelerde yaygın olarak üretiliyor. Ülkemizde, Yozgat İlinde üretilen Amaranth Tahılı Nedir? Faydaları nelerdir? Bu soruları sizler için cevaplamaya çalıştık. 

Amaranth Tohumu Nedir ?

Amaranth tohumu Meksika’dan gelen ve renkli bir geçmişi olan bir bitkidir. Peru bölgesinde Amaranth doğal bitki olarak kabul edilir. Aztekler döneminde bir bitki önemli bir besin kaynağıydı. Aztek İmparatoruna yapılan yıllık Amaranth harcamaları mısır vergilerine eşit orandaydı. Aztekler bu bitkiyi sadece yemek için üretmezlerdi. Amaranth bunun dışında dini ayin ve ritüellerde de kullanılırdı. 

Amaranth Tohumu, çeşitli kendine has özelliklerinden dolayı antik medeniyetler tarafından kutsal kabul edilirdi. Tıpkı kakao çekirdekleri ve bal gibi, Amaranth da Aztekler için kutsaldı. Azteklerin pek çok töreninde bal ile Amaranth bir araya getirilip bir tanrı figürü oluşturuldu. Amaranth bitkisinin asla solmayan bir özelliği vardır. Bu bitki tüm dünyaya yayılırken Hindistan, Afrika, Nepal gibi bölgelerin önemli bir besin kaynağı olmuştur. Amaranth tohumu ve tahılının bir diğer önemli faydası ise, kışa ve özellikle de soğuğa karşı dayanıklı olmasıdır. Bu nedenle, dünyada kıtlık ve açlık tehlikesinin oluşmasını önlemek adına, Amaranth ekimi özellikle Çin ve Hindistan’da yaygındır. 

Amaranth Tohumu, üreticilere kolaylık sağlayan özellikleri ile dikkat çeker. Tohumun bir diğer önemli özelliği, Amaranth yetiştirilmesi için çok az suya ihtiyaç olmasıdır. Belki de bu yüzden kuraklık tehlikesinin belirmesine önlem olarak da, Amaranth ekimi ve yetiştirilmesi özellikle nüfusu çok yoğun olan çeşitli ülkeler için son derece önemli bir konudur. Bu ülkeler arasında tarım için son derece önemli olan suya erişimi zor olan ülkeler gelmektedir. Günümüzde Çin, Tayland, Nijerya, Rusya, Meksika, Güney Amerika gibi pek çok alanda üretimi gerçekleştirilir. Bu bitkinin gelişiminde çok az su kullanılır. Bu nedenle su kaynaklarının az olduğu Sahra Çölü, Afrika gibi yerlerde de rahatlıkla yetiştirilebilir. 

Amaranth Tohumu Faydaları

Amaranth Tohumu Faydaları Nelerdir ?

Amaranth tohumu faydaları arasında ilk sırada yüksek protein oranı gelmektedir.  Amaranth tohumu, on yıllarda da ülkemizde popüler olmaya başlamıştır. Amaranth tohumu faydaları oldukça fazladır. Özellikle kalsiyum, magnezyum, demir, potasyum, fosfor bakımından zengindir. C vitamini barındıran tek tahıl olma özelliğine de sahiptir. Yüksek miktarda protein içerir. Yapısında yaklaşık olarak %13-14 oranında protein bulunur. Günümüzde ülkemizde de sıklıkla tüketilen Amaranth (Horozibiği) Tahılı faydalarını şu başlıklar altında sıralamamız mümkündür; 

Amaranth Tohumu Yüksek Protein, Vitamin ve Mineral İçerir  

Amaranth tohumu faydaları listesinde ilk sırada içeriğindeki hayvansal ve bitkisel proteinler gelmektedir. Tohumun yaklaşık olarak %15’lik bir kısmını protein oluşturmaktadır ve geri kalan kısmın büyük kısmı doymamış yağ asitlerinden oluşmaktadır. Yüksek protein oranı, Amaranth tohumu içeriğini özellikle çölyak hastaları ve de glüten duyarlılığı bulunanlar için tohum içeriği son derece idealdir. Yüksek protein içeriği, Amaranth tohumu ve Amaranth tohumu ile yapılan yemekler, özellikle glüten duyarlılığı bulunan insanlar için son derece özeldir.  

Amaranth tohumu sadece yüksek protein içeriği ile değil aynı zamanda içeriğindeki vitamin ve mineral ile de dikkat çeker. A, C, E Vitaminleri açısından son derece zengin olan Amaranth Tohumu, günümüzde bu tahıl ve tohumun pek çok farklı yemekte kullanılmasını sağlamaktadır. Günümüzde 60’dan fazla türü bulunan Amaranth Tohumu, aynı zamanda kanserle mücadelede vücuda yardım eden lunasin, peptit, lisin gibi özel aminoasitler bakımından da zengindir. 

Amaranth, Kolesterolü Düşürme Becerisine Sahiptir

Amaranth tohumu içeriği büyük oranda doymamış yağdan meydana gelmektedir. Bu da Amaranth tohumu faydaları arasında, kolesterol düşürücü etkinin yer almasını sağlıyor. Yapılan bilimsel araştırmalarda, tohumundaki çeşitli enzim, doymamış yağ asitlerinin ve aminoasitlerin kolesterolü düşürücü etkisinin bulunduğu saptanmıştır. Amaranth Tohumu içinde bulunan sağlıklı yağlar, vücuda alındıktan sonra, LDL kolesterolünün düşmesini sağlamaktadır. Özellikle yüksek kolesterolün düşmesinde fitoserol adı verilen yağ içeriğinin payı ve de katkısı büyüktür. 

Amaranth tohumu içinde bulunan faydalı aminoasit, yağ asidi ve enzimlerin de rollerinden kısaca söz edelim. Böylece, tohumun hangi tip rahatsızlıklara iyi geldiği çok daha rahat bir şekilde anlaşılabilir. Amaranth tohumu faydaları denildiğinde ilk olarak karşımıza çıkan fitoserol, kolesterol emilimini azaltan bir tür faydalı yağ asididir ve LDL kolesterolün düşmesinde etkilidir. Yine Amaranth tohumu içerisinde bulunan Peptit, farklı aminoasitlerin birleşmesinden oluşan bir bileşimdir ve yüksek kalojen değerine sahip olduğu için erken yaşlanma başta olmak üzere pek çok soruna iyi gelir. Yine Amaranth tohumu içinde yoğun olarak bulunan Lunasin, Amaranth tahılı için özel bir maddedir ve toplamda 43 adet aminoasit unsurunun birleşmesinden oluşur. Özetle, faydalı yağ asitleri ve aminoasitler bakımından zengin olan Amaranth tohumu, faydalı ve yağlı tohumlardan birisi olup, tüketimi kanser, diyabet, kolesterol ve kalp krizi gibi ciddi hastalıkların riskini azaltabilir. 

Amaranth Çölyak Hastaları İçin İdealdir

Amaranth tohumu çölyak hastaları ve özellikle glüten duyarlılığı bulunan insanlar için son derece idealdir. Protein ve faydalı yağlar açısından zengin olan Amaranth tohumu, vitamin ve mineral açısından zengin olan içeriği ile buğday unu ve diğer tahıllardan alınamayan vitamin ve minerallerin çölyak hastaları tarafından tüketilmesini sağlar. Peki, çölyak hastalığı nedir? Neden bazı insanlar glüten duyarlılığına sahiptir? 

Amaranth tohumu faydaları başlığı altında, sizlere tohumun içeriğindeki faydalı vitamin, mineral ve içeriklerden söz etmeye çalıştık. Çölyak hastaları için özellikle son yıllarda Amaranth tohumu gibi çeşitli yağlı tohumların önemi ciddi oranda artmıştır. Çölyak hastaları, buğday unu içinde bulunan ve hamurlara yapışkanlık özelliğini veren “glüten” maddesine karşı, alerjik reaksiyon gösterirler. Gluten, yapışkan bir maddedir ve bu nedenle sindirilmesi nispeten güç ve zordur. Bu durum, sadece çölyak hastalarının değil aynı zamanda glüten duyarlılığı bulunan insanların da yağlı ve içeriği besleyici, besin değeri yüksek tohumlara yönelmelerini sağlamıştır. 

Amaranth tohumu glüten içermez, yağlı bir tohumdur ve yüksek protein değerlerine sahiptir. Bu nedenle özellikle Amaranth tohumu ile yapılan yemekler, kilo kaybetmek isteyen veya diyabet hastaları tarafından sık sık tüketilmesi gereken yemekler arasında gelmektedir. K Vitamini açısından da son derece zengin olan yağlı tohum, özellikle kemikleri zayıf kişilere önerilmektedir. 

Amaranth Tohumu ile Yapılan Yemekler Nelerdir?

Amaranth tohumu özellikle anavatanı olan Güney Amerika ülkelerinde sıklıkla tüketilen bir besindir. Bu tahılın sokaklarda mısır gibi patlatılıp satıldığını görmek mümkündür. Bu tahıl Nepal, Hindistan, Meksika, Peru gibi bölgelerde kahvaltı püresi hazırlamak için kullanılan bir maddedir. 

Amaranth tohumu özellikle Güney Amarikada sevilen bir tahıldır. Meksika’ nın sevilen yiyeceklerinden olan dulce de alegria, patlamış Amaranthın bal ya da şekerle karıştırılması ile elde edilir. Amaranth tahılı ekmek, kraker, muffin, krep gibi popüler yiyeceklerde de kullanılabilir. Amaranth tohumu yemekleri oldukça çeşitlidir. Amaranth salatalarda ya da pilavlara karıştırılarak da tüketilebilen bir besindir. Bunun dışında çorbası da yapılabilir. 

Amaranth tohumu ile yemek hazırlanması son derece kolaydır. Suda 15-20 dakika karıştırılarak pişirilir. 1 fincan amaranth için 6 fincan su kullanılması gerekir. Amaranth tohumu salatalara ya da yemeklere eklenebilir. Bakliyatlar ile birlikte pişirilebilir. Bu tohumun ulu ile ekmek ve hamur işi yapmak mümkündür. Süt ile yumuşatılıp kahvaltılarda ya da ara öğünlerde tüketilebilir. Bu bitkinin taze yapraklarından da zeytinyağlı yemekler yapmak mümkündür.

Amaranth çayı da pek çok faydası olan bir çaydır. Bu çay horozibiği ismi ile de bilinir. Bu çayın yapımı son derece kolaydır. Yarım su bardağı amaranth bitkisi ve 5 litre kaynamış su ile amaranth çayı yapmak mümkündür. Öncelikle amaranth bitkisi ince ince doğranır. Bu bitki kaynamış su içerisine eklenir. 24 saat boyunca bitkiler bu su içerisinde bekletilir. Demlenme tamamlandıktan sonra süzülerek tüketilebilir. Günde 3 bardak tüketilmesinde herhangi bir sorun yoktur. Demlenen çayın tortuları cilt için maske olarak da kullanılabilir

Amaranth Tohumu Besin Değerleri

Amarant Tohumu Besin Değerleri Nelerdir ?

Amaranth kinoadan sonra en fazla protein içeren tahıl olma özelliğine sahiptir. Günde 100 gram amaranth tohumu tüketildiğinde günlük protein ihtiyacı karşılanmış olur. Bunun yanında içeriğinde B vitamini ve mineraller de yüksek miktarlarda bulunur. 

Amaranth kötü kolesterolün düşmesinde son derece etkili olan bir besindir. Kan şekerini dengeleme özelliğine de sahiptir. Bu sebeple diyabet hastaları tarafından da rahatlıkla tüketilebilir. Kadınlarda sıklıkla görülen göğüs kanserinin önlenmesinde etkili bir besin maddesidir. İçeriğinde yoğun bir şekilde lif bulunur. Bu nedenle sindirim sisteminin harekete geçmesine yardımcı olarak kişilerin daha rahat zayıflamasını sağlar. Tok tutma özelliği nedeni ile kişilerin kolay bir şekilde zayıflamasına yardımcı olur.

Amaranth tohumu içinde yüksek oranda kalsiyum bulunur. Böylece kemiklerin güçlenmesini ve iskelet sisteminin korunmasını sağlar. Kemik ve kas ağrılarına da iyi gelen bir besindir. Gluten bulundurmadığı için çölyak hastaları tarafından da rahatlıkla tüketilebilen bir besindir. Yapısında bulunan antioksidanlar ile vücudun dinç olmasını sağlar. Enerji verir. Cildin canlı bir görünüme kavuşmasına yardımcı olur. Yapısında bulunan beta karoten miktarı domatesten 7 kat daha fazladır. Bu nedenle özellikle Afrika’da anemi tedavilerinde kullanılır. İçeriğinde bulunan folik asit miktarının fazla olması nedeni ile kadınların doğurganlığını artırma özelliği vardır. 

100 Gram Amaranth Tohumu İçinde; 

• 100 Kalori 
• 5 Gr. Protein 
• 24 Gr. Karbonhidrat 
• 2,5 Gr. Faydalı Yağ 
• 50 mg. Manganez
• 20 mg. Magnezyum 
• 18 mg. Fosfor
• 19 mg. Demir 
• 9 mg. Selenyum 
• 9 mg. Bakır 

Bulunmaktadır. Tüm bunlara ek olarak özellikle A ve K Vitamini açısından zengin olan tohum, yağlı ve besleyici olduğu için diyabet hastalarına ve kilo vermesi tavsiye edilen kişilere önerilmektedir. 

Amaranth Tohumu Fiyatları

Amaranth tohumu fiyatları da günümüzde merak edilen konulardan biridir. Bu tahıl ülkemizde çok fazla tüketilmez. Ancak faydaları nedeni ile son zamanlarda popüler olmaya başlamıştır. Ülkemizde yeni yeni yetiştiriliyor olsa da, Amaranth tohumu bulmak ve Amaranth tohumu ile yapılan yemekler için tarifleri uygulamak mümkündür. Yarım kilogramı yaklaşık olarak 28 TL civarında olan tohuma, günümüzde seçkin marketlerden ulaşmanız mümkündür. 

En Sağlıklı Seri: Yayla Gurme Serisi

Maş fasulyesi nedir ? Faydaları nelerdir ? Başlıklı yazımızı da incelemenizi öneririz.