Haftada 2 Porsiyon Baklagil Tüketimi Bağırsak Kanseri Riskini %35 Azaltıyor!

Uluslararası alanda yapılan geniş kapsamlı bir çalışmaya göre, haftada 1 porsiyon baklagil tüketimi ile kolorektal (bağırsak ve makat) kanser görülme riski %26 azalırken, haftada 2 porsiyon ve üzerinde baklagil tüketimi ile kolorektal kanser görülme riski %35 azalıyor (1).

Çalışmanın Amacı: 

Avrupa Klinik Beslenme Dergisinde 6 Şubat 2024 tarihinde baklagil tüketimi ve kanser ilişkisini araştıran “Vaka Kontrol Çalışmaları Ağında, Baklagil Tüketimi ve Kanser Riski” başlıklı bir çalışma yayınladı. Çalışmanın amacı; spesifik olarak baklagil tüketiminin kanser türleri ile ilişkisini incelemekti. 

Bu amaçla baklagil tüketimi ve çeşitli kanser türleri arasındaki ilişkiyi inceleyen, 1991 ve 2009 yıllarında İtalya ve İsviçre’de yapılan vaka kontrol çalışmaları incelendi. Çalışmaya 6543 çeşitli türlerde kanser tanısı almış vaka ve 3939 kişiden oluşan sağlıklı kontrol gurubu dahil edildi (1). 

Çalışmanın Sonuçları

Çalışmada 1 porsiyon baklagil tüketimi pişmiş 100 gram baklagil olarak tanımlanmış, haftada 1 porsiyondan az, 1 porsiyon ve 2 porsiyondan fazla baklagil tüketen kanser tanısı almış ve sağlıklı bireyler karşılaştırılmıştır. Araştırmaya dahil edilen  kolorektal kanser tanısı almış 1914 hasta ve 4089 sağlıklı bireyden oluşan kontrol gurubu incelenmiştir.

Kolorektal kanser tanısı almış hastalardan 1205’inin baklagilleri hiç tüketmediği, 457 kişinin ise haftada 1 porsiyon baklagil tükettiği görülmüştür. Sağlıklı yetişkinlerin bulunduğu kontrol gurubunda ise, baklagil tüketimi kanser tanısı almış vaka gurubundan belirgin şekilde fazladır (1).

Baklagillerin Kanser Riskini Azaltıcı Etkisi

Dünya çapında kanser görülme sıklığı ve kansere bağlı ölüm oranları hızla artmasına rağmen yapılan bilimsel çalışmalar sağlıklı davranış değişiklikleri ile kanser görülme riskinin önemli ölçüde azaltılabileceğini göstermektedir (2).

Kanserden korunmak için Dünya Kanser Araştırma Fonu’nun en yeni beslenme ve yaşam tarzı önerileri doğrultusunda, daha aktif bir yaşam tarzı, ultra işlenmiş gıda tüketiminin azaltılması, sebze, meyve, tam tahıllar ve baklagillerden zengin yüksek posa içeriğine sahip bir beslenme planı tercih edilmedir (3).

Kurufasulye, nohut, mercimek, bezelye gibi baklagillerin yüksek protein, posa, vitamin, mineral ve biyoaktif bileşikler içeriği ve sağlıklı beslenmenin önemli bir parçası olduğu bilinen bir gerçektir. Kanser görülme riskini azaltmaya yönelik çalışmaların çoğunluğu günde 30 gram ve üzeri posa alımına yoğunlaşmıştır (4). 

Posa alımını artırmak için daha çok sebze ve meyve tüketiminde artış yapılması gerektiği yönünde yaygın bir görüş vardır. Elbette özellikle sebze tüketimindeki artış posa alımını destekleyecektir ancak doğal posa içeriği en yüksek olan besin guruplarının ilk sırasında kuru baklagiller yer alır. Sebzelere göre posa içeriği 4-5 kat fazla olan baklagillerin, 100 gramında yaklaşık 5 gram posa bulunur (5). 

Sindirilmeden kolona kadar ulaşan baklagillerin posası bağırsaktaki bakteriler tarafından fermente edilerek kısa zincirli yağ asidi üretimi gerçekleşir. Kısa zincirli yağ asitleri bağırsak hücreleri için birincil enerji kaynağıdır. Bağırsak bütünlüğünün korunması ve bağışıklığın modülasyonu baklagillerin kansere karşı koruyucu etkisinin altındaki mekanizmalar olarak gösterilmektedir (6). 

Günde Ne Kadar Baklagil Tüketmeliyiz?

Kaynaklar:

1. Patel, L., La Vecchia, C., Negri, E., Mignozzi, S., Augustin, L. S., Levi, F., ... & Alicandro, G. (2024). Legume intake and cancer risk in a network of case-control studies. European Journal of Clinical Nutrition, 1-10.

2. Ubago-Guisado E, Rodriguez-Barranco M, Ching-Lopez A, Petrova D, MolinaMontes E, Amiano P, et al. Evidence Update on the Relationship between Diet and the Most Common Cancers from the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC) Study: A Systematic Review. Nutrients. 2021;13

3.  Morales-Berstein, F., Biessy, C., Viallon, V., Goncalves-Soares, A., Casagrande, C., Hémon, B., ... & EPIC Network. (2023). Ultra-processed foods, adiposity and risk of head and neck cancer and oesophageal adenocarcinoma in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition study: a mediation analysis. European Journal of Nutrition, 1-20.

4. World Cancer Research Fund International. Continous Update Project Expert Report. Diet, nutrition,physical activity, and cancer: a global perspective, London, UK: World Cancer Research Fund International; 2018.

5.  Keshavarz, R., Didinger, C., Duncan, A., & Thompson, H. (2020). Pulse Crops and Their Key Role as Staple Foods in Healthful Eating Patterns. Crop Series Production.

6. Oz, E., Şimşek, A., Şimşek, M., Tuncer, N., Bayrak, M., Çadırcı, K., ... & Oz, F. (2023). A review on microbiota: relation with diseases and nutrients role. International Journal of Food Science & Technology, 58(8), 4100-4113.